Ngoại

Cha cùng anh đi trên con đường hẹp phủ lớp xi măng mỏng bám đầy rêu xanh. Xung quanh phủ đầy cỏ mọc. Mùi bùn đất nâu hăng cuộn chảy theo dòng sông. Tịch mịch vây kín không gian, tiếng chim phát ra từ tàng cây nào không rõ, không còn tiếng xe chạy, sự thiếu vắng tiếng người cười nói ồn ào, lấp đầy trong lòng là nỗi nhớ về những điều đã qua. 

Cha đi trước, anh đi sau. Xung quanh cảnh quan đã thay đổi thật nhiều. Vẫn bờ nước ấy, vẫn thửa đất ấy. Nhà ngoại vẫn chính xác như bao nhiêu năm rồi vẫn thế. Nhưng tất cả đã đồng thời thay đổi. Từ tốn nhưng kiên định. Giây phút này, đã là một thực tại mới.

Tiết đông không chớm, xuân chưa sang

Chờ em, hoa rơi thành phố. Chân chôn trong mộng vãng của xanh non hóa úa tàn. Người buông câu hát trong rèm cửa, trên tầng cao những ngôi nhà. Nốt rơi xuống mặt đất, âm nhạc không ra khỏi tác động của trọng lực. Cũng như anh, chôn chặt xuống mặt đất dày nỗi nhớ hóa thành cây, ra hoa và lại úa tàn.

Cảm nhận hờ hững mà rõ ràng nhất chính là thời gian. Mạnh mẽ đánh vào tâm can khi anh chợt nhận ra bao nhiêu thời gian đã mất đi. Thế giới vô tận nhưng thời gian riêng ta chỉ dừng nơi hữu hạn. Một khoảnh khắc nào mang ta đi, ai nào biết đến. Tiếng chuông lớn vang dội làm anh ngừng nhịp, hồi tưởng và ngỡ ngàng. Vậy mà bình thường, nó nhẹ nhàng chẳng khác nào ngọn thu phong.

Anh vu vơ suy nghĩ điều gì không hiểu. Có lẽ khoảng dừng này, khi anh không có em kề bên, công việc cũng được đặt sang một góc, khiến anh vu vơ mộng mị riêng mình. Cũng may, thế anh mới hay mình chưa chai sạn. Tiếng gió chiều mặt sông vắng trước hiên nhà chung cư nơi anh ở, hóa ra cũng có chút dịu dàng. Xoa đi nỗi nhớ em nơi xa xôi.

Sáng nay bạt ngàn mùa hè gió.

Một năm nữa đã lướt qua. Như bạt ngàn mùa hè lồng lộng gió. Mây nhanh bay. Chân bắt chéo. Tôi cầm ly cafe trên tay sợ đổ. Gió là tiếng nói của trời, thì thầm bên tai người muốn nghe. Như cafe là âm vị của đêm, ngọt ngào với nỗi buồn thao thức. Cuộc sống là bản symphony dài, không dứt. Chỉ có trí nhớ này đứt quãng.

 

Tôi còn nhớ gần như ngày này năm trước (cái sự mài mại của thời gian, hay mờ ảo của làn sương trí nhớ, tôi thôi không truy vấn, có nhiều sự đời cần sáng tỏ, riêng cá thể này thì không). Lúc đấy tôi ở Đà Lạt, về viết mấy dòng thế này:

 

…Ngày cuối tháng, tôi dành kỳ nghỉ cuối tuần bay đi thăm Đà Lạt. Tôi kiếp trước có lẽ sống ở nơi đây. Không gian nhiễm buồn, cô lạnh này có vẻ hợp với tôi. Nhưng để tôi quyết tâm sinh sống ở vùng cận nhiệt gió mùa, trời còn sinh thêm cho tôi cái mũi sụt sịt mỗi khi đổi mùi gió.

 

Tôi đi một mình, ngày thì ra Tùng uống cafe, đọc sách. Trưa về Indigo ăn cơm, đánh giấc trưa, dậy viết. Chiều đi tản bộ gần nhà. Tối ra Ichi ăn tối rồi về Indigo uống rượu với các bạn ở đây. Trời dạo ấy hay mưa, đặc biệt là từ chiều đến đêm. Buổi nhàn, uống cốc rượu gạo trong lâm thâm mưa đêm thú biết bao.

 

La La La hay Lớt phớt về một cuốn phim

Những cái chữ rời rạc nằm yên ngay ngắn bên dưới màn hình trống rỗng, rất yên bình. Kiểu tiếng chim vừa dứt đâu đó nơi tàng cây rộng, chẳng biết đã bay đi chưa. Kiểu tiếng xe ồn ào con phố bên dưới đột nhiên bặt đi, cả xã hội cuối cùng cũng chịu về nhà mà nằm im ra. Kiểu văn phòng sáng đèn khi mọi người vừa ra khỏi, email cuối cùng trong ngày vừa hồi đáp.

Cụ ạ, tôi không tính kể về thứ âm thanh này của ngày, hay của tôi. Thế vẹo nào lại. Ý tưởng là con chim hay bay. Mới thấy lại bay đi đâu mất. Mình kiểu cây khô cứ đứng trơ ra đấy cụ ạ. Chỉ có thể ngước mắt nhìn trời. Thế vẹo nào lại.

Lưng chừng Hà Nội

Tôi chưa từng đến Hà Nội vào tháng Ba. Nhiều năm trước tôi đã muốn đi, nhưng công việc bận rộn cứ kéo tôi xa mãi. Tận năm năm sau tôi mới có một dịp thế này. Chuyến đi năm nay phần nhiều tôi muốn thăm Lạc, xem em chuyển từ Sài Gòn ra Hà Nội sống thế nào. Em vốn tính tự lập, bạn trai em lại sống ngay bên. Cô cũng đã ở đấy gần tháng xem việc sửa sang nhà cửa. Bố em cũng ở gần đấy thôi. Tôi vốn chẳng việc gì phải lo. Chỉ là đôi khi thiếu em, Sài Gòn văng vắng đi chút gì mà Sài Gòn không hiểu. Tôi nhớ mấy ngày mệt mỏi, sang nhà ăn cơm với em và cô. Hai anh em cười đùa cự cãi um trời, cô thì im lặng cười. Thế rồi về. Chẳng có gì nhiều hơn, chẳng có gì ít hơn. Chắc em đi rồi không còn ai để cho tôi chòng ghẹo đành hanh, nên tôi mới nhớ em thế.

Ngày xám

Những ngày trời se lại. Khí lạnh phương Bắc vón thành từng cục xám xịt trải dài xuống phương Nam. Sáng sớm, tôi kéo chăn lên cổ, nhìn khung trời xỉn màu vuông vức ô cửa sổ. Sài Gòn vốn hai mùa, nắng và rất nắng, nay chen vào giữa ngày mùa như quà tặng trong chiếc tất đỏ. Bấy nhiêu đủ khiến lòng tôi dịu lại trong hối hả thường ngày.

Những ngày cuối năm bận rộn. Tôi vừa mới chuyển qua một công việc mới sau 5 năm gắn bó với công ty cũ. Chia tay công việc cũ, tuy đã nhàm chán, vẫn còn lưu luyến trong tôi một mức cảm xúc nhất định mỗi khi nghĩ về. Đó đơn thuần không chỉ là một công việc. Thật khó để gọi tên cho chính xác. Nhưng khi bạn dành 10 tiếng, đôi khi 14 hay 16 tiếng một ngày cho một việc, thì khó có thể nói rằng, đó là nghề nghiệp, là cuộc sống, hay là một phức hợp giữa mệt mỏi-niềm vui-bạn hữu-trải nghiệm-được-và-mất.

Đứng trong vùng nắng

Sài Gòn mùa này nắng đẹp. Tôi đứng ăn bánh mì, uống cafe và đợi xe bus ngay góc đường Nguyễn Du Tôn Đức Thắng. Mùa này lại có lá bay. Nếu là những năm trước, hẳn tôi đã có vài câu thơ về nó. Năm nay thì không, không phải vì không có hứng, mà vì tôi muốn nhìn ngắm con đường trọn vẹn hơn khi không có câu chữ nào nhào nặn trong đầu. Tôi đứng ở chỗ nắng, nơi mọi người tránh đi cả, lẩn khuất trong bóng râm xào xạc gió. Góc đường thật nhộn, sáng nào cũng kẹt xe. Người cười người cáu người chửi thề người hộc tốc.

Xe bus chưa đến, tôi cứ bình thản với cốc cafe của mình. Nắng vàng quá, tôi nhớ lúc bé hay đưa tay lên ngắm lấy ánh nắng như xuyên qua bàn tay, hồng lên như cánh sen. Bao nhiêu thói quen cũ tôi bỏ quên đi mất. Những thói quen người lớn thì được thêm vào. Điều này là lẽ tất yếu. Tôi biết mình chẳng thể sống sót nếu mãi lưu giữ những suy tư ngây dại của thời con nít. Nhưng tôi cũng chẳng thể sống sót trong thế giới của những khô khan người lớn này, nếu không có gối bông của thơ ấu đệm êm trong lòng. Khi mỏi mệt, tôi lại có thể ngã về phương xa của tuổi nhỏ.

Đi tìm tuổi trẻ đã mất

Tôi mang ghế bố ra ban công, căng ra là vừa khít khoảng trống nhỏ xíu. Chân cẳng chen chúc với đám cây lá. Tôi nằm lim dim mơ màng. Từ tốn cơn gió nghiêng nghiêng tàng cây lá một chiều chủ nhật lười biếng. Sau men rượu tan của ngày thứ sáu, men bia lướt khướt và phình bụng của ngày thứ bảy, giờ phút yên ả như khiến cả thế giới dừng lại.

Chẳng phải làm gì, tôi lại chú ý đến nhịp thở của mình. Hít vào, lại thở ra. Dù có nhớ hay không, tôi cứ đều đặn uống lấy từng ngụm cuộc sống. Cứ như là cơ chế trông chờ. Còn chờ vì điều khải huyền gì, tôi chẳng bao giờ biết. Chẳng phải chúng ta duy trì cuộc sống, duy trì giống nòi này, để đi đến tận cuối một hành trình, chờ đợi một kết cuộc, một phán xét hay một sự siêu thoát toàn diện. Có khi, tôi nghĩ, cuộc sống vốn là sự chờ đợi, cứ thế kéo dài.

Nằm nghĩ ngợi miên man không ra đầu đũa. Tôi muốn thiếp đi trong lấp lánh ánh nắng phản chiếu từ mặt sông in lên đong đưa tàng cây lá, thì nàng gọi.

Ta còn rất trẻ

Tôi ngồi nghe em trò chuyện và tôi mường tượng về cuộc đời của em. Em trẻ hơn tôi nhiều. Tôi không rõ lúc tôi bằng tuổi em, tôi có cụ thể hoá được thành lời những tâm tư của mình như em đang làm một cách đẹp đẽ thế này hay không. Tôi chỉ dám chắc một điều là hai chúng tôi giống nhau ở cùng một điểm, chúng tôi chẳng ai hoàn hảo hoá tuổi trẻ của mình.

Em không mang một tâm trạng buồn bã và cô đơn đang rất mốt. Không mang trong người những ảo mộng của những đứa trẻ chưa nếm mùi đời. Em âm trầm và chắc chắn. Ngay cả khi em nói em không thích làm gì cả, tôi nghe như tuyên ngôn của lãnh tụ, chứ chẳng phải một người lạc lối trong mù sương.

Em bảo tôi em quyết định nghỉ việc, em chưa có việc mới và em cũng chưa cần gì nó cả. Em không nghĩ rằng việc trở về quê sống với ba mẹ có gì là sai. Em nghe mọi người khuyên em nên làm thêm một thời gian theo kiểu “đủ lông cánh rồi hẵng bay đi”. Em cười và gật đầu và trong thâm tâm em đã chắn chắn rằng em sẽ nghỉ thôi.

Em hỏi tôi như thế có gì là sai hay không? Sao tất thảy mọi người xung quanh đều khuyên em như thế. Chúng làm em phải suy nghĩ lại quyết định của mình. Tôi có cảm tưởng em đang thử tôi, hay dùng tôi làm chiếc bút dạ, tô đậm lên quyết định của mình thêm lần nữa. Em hiểu tôi. Tôi biết vậy. Nên điều tôi nói ra không quan trọng bằng việc tôi ngồi đây lắng nghe em.

Một ngàn tưởng tượng

Có ai đó thét trên cầu. Từ nhà, tôi có thể nghe thấy đủ loại âm thanh. Phía dưới là một công viên nhỏ, có đủ loại người ở dưới đấy vào bất kỳ giờ giấc nào. Có nhiều thời gian để tự vấn bản thân mình như thế hẳn chẳng dễ dàng gì. Thét lên như thế cũng chưa hẳn nguôi ngoai.

Có lần đứng trên một cái núi ở bản, tôi cũng thét lên như vậy. Anh Đáo chỉ cười. Anh không hiểu cái thằng miền xuôi như tôi có gì vui hay có gì buồn mà thét lên. Giống như khi chụp hình thì người châu Á hay giơ tay chữ V. Ra đến khoảng nào trống là người ta lại thét lên chỉ để nghe vách núi vọng về.

Anh Đáo dẫn tôi qua mấy con đường ngoằn nghèo sình bùn. Mấy con suối nhỏ chảy từ trên núi xuống làm nhão nhoẹt con đường đất. Xe máy hai anh em trầy trật bánh. Bù lại vách núi cheo leo là một khung cảnh hung vĩ đến ngạt thở. Hai anh em chạy vòng qua núi, xuống thung lũng với bạt ngàn ô ruộng. Cách từng đoạn thì có từng cụm xe máy dừng dọc hai bên. Có khoảng mười đến hai mươi người cùng cấy cho một ruộng. Lác đác vài đứa trẻ con đứng ngang hông người lớn. Rồi tôi thấy mình đứng trên chiếc eo cong con đường uốn lượn. Thung lũng với mây ngàn trải dài trước mặt. Tôi với anh xuống xe, ngồi bệt xuống đường sướng mắt ngắm mây trôi.